PA LO TUANBIA

 

Khua pakhat chungah Pafa rual an um. Ni khat cu an Pafa rual incun Ram lak an kal lioah an Pa nih, „Ka Fa le, hi Ṭulhri nganpi hi pheh kan izuam tuahhna lai. Hmakhatte i aphet kho lomi cu Lam laiah kan ikhang lai“ tiah a tihna. „E“ tiah a Fale nicun an ti. Upa bikin ahniang biktiang pakhat hnu pakhat Ṭulhri cu fawi tein an pheh dih. An Pa nicun a Tha dih um nakin apheh ve nain atar Thazaang asi cang caah aphet kho lo. A Fale nih, „Ka Pa caah” tiah an ti i an pheh piak cio. Sinain, „Ka Biakam asi lo maw“ tiah ati i Lam laiah a ikhang.

Sakhi ara i „Mizei dah Lam laiah a ikhang ko; a Paw kek phut ka lamhin Phai laiah ka zuan pi lo ah“ tiah ati.

„Ka lam, ka lam; Buh fun Milu ngaw, Cantiang fung nga“ tiah avon ti. „Maw ka ṭih aw“ tiah Sakhi cu azam.

Ngalhriang arak chuak ve i;

Mizei dah Lam laiah a ikhang ko, a Paw kek ko ka lamh in Phai laiah ka zuan pi lo ah“ tiah ati.

„Ka lam, ka lam; Buh fun Milu ngaw, Cantiang fung nga“ tiah ati ṭhan.

„Maw ka ṭih aw“ tiah Ngalhriang cu azam ve. Saram dang zong an hung chuak cio i cubantuk cun an zam dih. Ahnu bikah Thirkawrong oih Cakei pawpi ara. Mizei dah Lam laiah a ikhang ko; a Paw kek phut ka lamh in Phai laiah ka zuan pi lo ah“ tiah ati.

„Ka lam, ka lam, Buh fun Milu ngaw, Cantiang fung nga“ tiah ahun tivial acun Cakei nih a Keng cungah a ikhinh i a choipi. A Fale nih Li le Cantiang hecun „tleng tlang … tleng tlang“ tiah an kah nain an nganh dih.

A Fapa le cu kan Pa phu kan hlam lai tiah athai zingah Cakeineh cu an dawi. Vokthau pa Khua an phan.

„Pasal panga zei nan ti lai?“ tiah avon tihna.

„Nu phu, Pa phu kan hlam lai“ tiah an hun leh.

„Keimah Thaupa hi „Katluk“ tiah Kawm chungin ka hung chuak lai i teng koin nan ka kah khawh sicun nan Pa phu nan hlam lai“ tiah a tihna.

„Katluk“ tiah Kawm chungin cun ahung choi. An Li le Cantiang cun „tleng tlang … tleng tlang“ tiah an kah i an nganh dih.

„Nan hlam ko lai khah“ tiah a tihna.

An kal ṭhan i Arkhongpa Khua timi an phan.

„Pasal panga zei nan ti lai?“ tiah a tihna.

„Nu phu, Pa phu kan hlam lai“ tiah an ti.

„Keimah Arkhongpa hi „tik-tik-didi“ tiah ka hung chuak lai i teng ko nan ka kah khawh sicun nan hlam khawh lai“ tiah azuam ve hna. An Li le Cantiang hecun an rak aorh.

„Tik-ti-didi“ tiah ahung zuang. An kahlen cu an nganh dih.

„Nan hlam ko lai khah“ tiah aserh leihhna i ati ve hna.

An kal ṭhan i Chihriahmuinu Khua an phan. Chihriahmuinu nih;

„Pasal panga zei nan ti lai?“ tiah a tihna.

„Nuphu Paphu kan hlam lai“ tiah an hun leh.

„Keimah Chihriahmuinu hi Thawl chungin „hat“ tiah ka ibung lai Mitthep karah nan ka char dih khawh sicun nan hlam khawh lai“ tiah a tihna. „Ee“ an ti i an panga cun an orh ko. Ahun ibung i an ichar seklen cu chunnitlak hmanh charin char khawh ding asi lo.

„Nan Paphu nan hlam ko lai khah“ tiah a tihna. Cu hnuah Cakeipi a zuatu Hmeinu Khua an phan. Caicimte nih;

„Ka pi, Khual an kan tlung“ tiah ati. „Khual chia maw Khual ṭha?“ tiah ahun ti. „Khual chia maw Khual ṭha maw“ tiah Caicimte nicun ahun ti caah hmailei Innka cun Khual cu a luhter dihhna. Zan an ihngilh karah an Li le Cantianghri cu cat deng ṭam dingin Hmeinu nih Caicimte cu Buhtlang aphalh i Li le Thalhri cu a ṭamter.

A thaizing Khua ahung dei i Hmeinu nih;

„Tilung nal maw nan duh lai, Thalṭe nal“ tiah a halhna. Thalṭe nal cu kan tlon tawnnak Tilung nal“ tiah Pasal panga nicun an ti. Tilung nal cungah kal i Tilung nal cungah Unau panga cu an ṭhu i an Li le Thal tinh ciain an iput.

„Ka pi, na zuat na khalh au dihhna“ tiah an ti. “Cua-cuau, nan Eini tlung e, nan Barni tlung e“ tiah a au. Kehlei zazat, orhlei zazat Cakei an hung chuak.

„Au rih“ tiah an hun ti. A au ṭhan i hmailei zazat, hnulei zazat Cakei cu an hung chuak ṭhan.

„Au rih“ tiah an hun ti ṭhan, a au ṭhan i Cakeipi Thirkawrong oih an Pasehtu cu ahnu bikah leingual malin ara. „Aza cang“ tiah an ti i an Li le Thal cu an ihruai cio. „Pet, pet, pet, pet, pet“ tiah an Lithalhri cu acat dih. Mah vial cun Cakeipi le Cakeirual nicun an hun zuan hnawhhna i an Unaurual panga cun an seh dihhna.

Nikhat cu Unau pangarual i Farnu cu Inntualṭhinṭhang cungah Thiam a tahlen lioah a Thiamruak cungah Khuhlu ahung tla. „Cu Khuhlu cu dangai, khuazeiin dah ahung tlak hnga“ tiah ati i Khuhlu cu Ti he a idinh.

Cu cang kacun Fa apawi. An Khuami nih mizei Lakfa dah apawi hnga tiah an Khuaruah ahar. Avon iṭhen i Fapa dawh ngai asi. Ngakchia tualleng kho asi hrawngah a Hawile ngakchia he Ṭekbu an ikah tawn. A Hmual afah tukah a hawile Ṭekbu cu akhuai ṭheo tawn. A Hawile cu an Thin ahung i;

„Nangmah hi Pa Lo“ tiah an ti. A Nu sinah avung tli i;

Ka nu, zeica dah „Pa Lo“ an ka ti, tiah ahal.

„Ka Fa, na za rih lo“ tiah a Nu nih ati. A Hawile cu lengah Lentecelh dang zongah atei dihhna i an Thin ahung. „Nangmah hi Pa lo“ tiah an ti tawn. A Nu sinah cun, „Ka nu, Pa lo an ka ti lemang, ra ka chim ko“ tiah ati. A Nu nih Pher cungah mum athlet i „Pher cungah hin tli tuah“ tiah a Fapa cu afial. Atli i Pher tlang donghnak aphak laiah aril. „Na za rih lo“ tiah a Nu nih ati.

Ahung tlangval pah cang. A Hawile he an ipaih tikah hin faktuk tukin atengh ṭheo sualhna caah an Thin ahung i, „nangmah hi Pa lo“ tiah an ti. Cu tikah nikhat cu, „Pa lo an ka ti lemangmi hi rak ka chim hrihrim ko cang“ tiah a Nu cu ati.

Pher cungah Mum athlet i, „tli tuah“ tiah a Fapa cu a tlikter. Atli i chuakput atli; ahun ikhirh ṭhan i chuaklak atli ṭhan kho. Cu tikah na za cang, ka in chimh lai, tiah a Nu nih ati. A chuahnak kong le a Pule Cakei nih aseh dih hnanak kong vialte cu achimh dih. „Ka Pule phu ka hlam lai“ tiah a Nu cu achimh. Sicun Van cung na Pa sinah thirser Li le Cantiang, Uico tum, Pit le Chengreng le Vanzuang hun ka thlak tiah va hal, tiah a Nu nih achimh.

Ram lakah akal;

„Maw Vang cung ka Pa aw, thirser Li le Thal, Cantiang, Uico tum, Pit te Chengreng, Vanzuang hun ka thlak law“ tiah avon au. A Pa nicun ahun pek dih.

„Pa Lo“ cu a Pule phuhlam dingin akal. Vokthaupa timi Khua aphan.

„Pasal pakhat zei na ti lai?“ tiah ati. „Ka Puphu ka hlam lai“ tiah ati. Keimah Vokthaupa hi ‚katluk’ tiah Kawm chungin ka hung chuak lai i teng koin na ka kah khawh sicun na Puphu cu na hlam khawh lai, tiah ati. ‚Katluk’ ticun Kawm chungin cun ahung choi. Teng ko akah. „Na hlam kho lai lo khah“ tiah ati.

Arkhongpa timi Khua aphan ṭhan. „Pasal pakhat zei na ti lai?“ tiah ati. „Ka Puphu ka hlam lai“ tiah ahun leh. Keimah Arkhongpa hi ‚tik-ti-didi“ tiah ka hung chuak lai i teng koin na ka kah khawh sicun na hlam khawh lai“ tiah ati. ‚Tik-ti-didi“ tiah ahung zuang iteng koin akah. „Na hlam kho lai lo khah“ tiah ati.

Chihriahmuinu timi Khua aphan ṭhan. „Pasal pakhat zei na ti lai?“ tiah ahun ti. „Ka Puphu ka hlam lai“ tiah ati. Keimah Chihriahmuinu hi Thawl chungin ‚hat“ tiah ka hun ibung lai i Miṭhep karah na char dih khawh sicun na Puphu cu na hlam khawh ko lai, tiah ati. „Ee“ tiah „Pa Lo“ nicun ati. Ahun ibung hat i Ritte, Chengreng, Vanzuang nih Mitthep karah an char dih. „Na hlam kho lai lo khah“ tiah a tihram ve.

Cu hnuah Cakei zua Nu timi Khua ava phan. Caicimte nih, „Ka pi, Khual a kan tlung“ tiah ahei chimh. „Khual chia maw Khualt ṭha?“ tiah a Pi nicun ahun ti. „Khual chia maw Khual ṭha maw, tiah Caicimte nih ahun ti. „Hmaileizerh carlei thiang“ tiah Caicimte nih ahun ti. „Hmaileizerh carlei thiang“ tiah Caicimte cu ahun chimh. „Inn hmailei luh loin Inncar leiin na lut lai“ tiah Caicimte nih „Pa Lo“ cu ahun ti. Pa Lo nih, „Zerh le zerh lo cu“ tiah a Nam harin Inn hmailei Innka khammi cu asam i Inn chungah alut. „Pa Lo“ cu a ih laiah a Lu cung zawnah Lithal le Cantiang cu a ichiah. Hmeinu nicun Caicimte cu Buhtlang aphalh i Li le Thalhri a ṭamter. Zanṭim hrawngah khin Caicimte nih Li le Thalhri cu ‚kret, kret’ tiah ati ṭhan. „Ai, an in theih lai, ṭam ko“ tiah ahun siklen. Ateuh lemang nain aṭam kho lo“ Pipi, ka Ha zareret, ti lawng cun ati lemang. A hnuah „Pa Lo“ nih Caicimte cu atlaih i, „Ka pi, Zu ka in tlaih piak“ tiah a Hmaika hramah ahun tengh hnawh. Hmeinu cu a Mithmai achia ko.

Athai zingah cun, „Tilung nal maw na duh, Thalṭe nal?“ tiah Hmeinu nih „Pa Lo“ cu ahal. Tilung nal cu ka tlon tawnnak, „Thalṭe nal“ tiah Pa Lo nicun ati. Thalṭe leiah an kal. Thalṭe kung Hawng cu ahawh i nal ngaiin atuah. A hramah Uico tum ahren. Thalṭe kung cungah cun Li le Thal ralring tein a iput. „Ka pi, na zuat na khalh au dihhna“ tiah ahun ti.

„Cuau — cuau“ Kawl i ka zuat tlung law, Vai i ka zuat tlung law, na Eini tlung ee, na Barni tlung ee“ tiah a au. Cucun Cakeirual cu orhlei zazat, kehlei zazat an hung chuak.

„Au rihhna“ tiah ahun ti. Ahung au ṭhan i hmailei zazat, hnulei zazat Cakei phun tling an hung chuak. Cakeirual cu an Ka veikauh kauhin an i aan i „Pa Lo“ cu an vel, an hrum hnawh lulh ko; zuan hnawh an timh.

Hmeinu nih, „Aza cang maw?“ tiah ahun ti.

„Aza rih lo, au rihhna“ tiah „Pa Lo“ nicun ahun ti.

Cua-cuau, „Kawl i ka zuat tlung law, Vai i ka zuat tlung law, na Eini tlung ei, na Barni tlung ei“ tiah a au. Mah acun a Pu sehtu Cakei ngan bikmi thirser Kawrong a oihmi Pawpi cu a Hmuihmul par berburpi he ahuk, ahrum pahlen, leingual malin ahung chuak.

Pa Lo nih „na zuat an tling dih cang maw?“ tiah ahun hal.

„An tling dih cang“ tiah Hmeinu nicun ahun tivial khin thirser Kawrong aoih pi nicun hun zuan hnawh atimh lioah teng koin ahei kah.

Cu hnuah Cakei dang cu akah lemang rihhna. Vanzuang, Ritte le Chengreng nih Cantiang fung cu an charpiak lemang. Cakeirual nicun „Pa Lo“ cu an hun zuan hnawh nain Thalṭe nal cun an tolh. Uitumpi nih arak seh ve rihhna. Cakei cu a kah dih deng cang. Hmeinu nicun athah dih cang ko laihna hita, tiah Cakei farai liomi pakhat cu Khuang thli Kua chungah aṭhu. Arai liomi pakhat cu Sum chungah achiah i a iṭhutnenh. Cakei cu akah thlu dihhna i avung ṭum.

Van cung a Pa nih, „Maw Pa Lo aw, pakhat Sum chungah a iṭhutnenh. Pakhat Khuang thli Kua chungah athuh kha ee“ tiah ahun chimh. Cu tikah Hmeinu cu ahei tlik hnawh.

„Tho“ tiah ati.

„Zeica dah ka thawh lai?“ tiah Hmeinu nicun ahun ti.

Hmeinu cu atho. Sum chung Cakei cu ril koin akah. Khuang thlikung Kua chungah a thuhmi Cakei cu athi ciami asi rua, athi cang ko lai, tiah a kaltak. Cu Cakei lawng cu aluat.

A Pu arak sehtu Cakeilu cu atan i atlung.

Khua leiphak hlanah a Uitumpi cu Inn arak phan chung. A Nu nih arak ngai tukhna i a Uitumpi cu arak hnamh i a muaitam. Uitumpi hecun an rak iduh. Inn ahun phan ve.

„Ka nu, Innka rak ka hun“ tiah ati. Innka hunh dingin ka tho lai tiah ati tikah khin Uitumpi nicun ‚ngur’ tiah angur hnawh i seh atimh caah Innka ahung kho lo. Cu tikah Pa Lo nih, „Ka nu, Innka na ka hunh duh lo caah ka Pa sinah ka kal lai, Innka hramah ka Pu sehtu Cakeilu ka chiahtak. A Hmuihmul maw hun zun laici“ tiah ati i akal. Athai zingah Innka hram cun Cakeilu ahun hmuh cun aṭap. Aṭah pahin Cakei i Hmurhmul cu ahun zun sual i a Kut tan lakin a ah i athi.

Pa Lo cu a Pa sin aphanh tikah, a Pa nih Bukpi chungah athuh. Zan leiah a Fanu le Lo leiin atlung mihna cu an Pa nih, Ka fale, Bia ka in hal tuahhna lai. „Ṭa maw nan duh deuh, Hlawn?“ tiah a tihna. An ubik nih, „Kei cu, Ṭa cu kan hei ngeilem lo, Hlawn ka duh bik ko“ tiah ati. A nau le pathum zong nih an ti cio. A hniang bik nu te nih, „Kei cu Ṭa te ṭheo ka duh bik ko hnga“ tiah ati.

Sicun Bukpi khi va hung“ tiah a Pa nih ati. Buk cu ahun i „Pa Lo“ cu ahmuh. „Ee“ kei cu Ṭa te ka ngei“ tiah ati i anih he akheh he a turin atur.

Cucang kacun a Ule zong nih, „Keimah ṭa asi lai“ tiah an icuh.

An icuh nakah a Liang le Ban zongin thlongh dih an timh.

An pa nih, „Aih, aza cang, nan ṭa nan thah sual lai, nan zapi ṭa asi ko lai“ tiah a tihna.

An Khua pawngah Hring Ei timi Khua aum i Minung aseh lemang hna. An Khua tlangval vialte cu Hring Ei thah dingah kal an itim i „Pa Lo“ zong kal ve dingin a itim. An kal i Lampi tan ṭimah Tlangval rual cu Hring Ei an ṭih ruangah an kir dih ṭhan Tlangval pawl cu an Khua phaklai Hauka hmunah Vawhla an thlerh, an Min an ichal i Hring Ei cu kan thah tiah atur koin an tur. Sia le Vok thauin sawm an tuk. Ni kua chung Thopuai an tuah i lam kuiin an inuam.

Pa Lo pa nih, „Ka fa, Pa Lo ahung tlun ve lo“ tiah a halhna.

„Kha na fa, Pa Lo miralchia kha a Umnak zong kan thei lo“ tiah an ti. Pa Lo pa cu a Ning azak i Thopuai tuahnak Hmun hmanh chuah loin an Inn leng Ṭhinṭhang cungah aṭhu ko.

Pa Lo cu a Hawile sinah kir ve loin amah lawngte cu akal I Hring Ei timi Khua aphan. Zanah Hring Ei i Inn tual parah Bukpi achiah. Buk cu Pawngpi aponh, Puanrang a aih i a pawngin abawh.

„Hring Ei chuak“ tiah ahun ti.

„Pa Lo, Ral ahrang an ti i e, ka chuak ngam lo ee“ tiah Hring Ei nih ahun ti. „Hring Ei chuak“ ati lemang caah ahnu acun, „Biarpi ka ikaih lio” tiah ahun ti. „Hring Ei chuak“ ahun ti ṭhan. „Pawngpi ka iponh lio“ ahun ti.

„Hring Ei chuak“ ahun ti ṭhan. „Ka Nam ka itat lio“ ahun ti.

„Hring Ei chuak“ ahun ti ṭhan.

„Naisai lo e, keimah Hring Ei si ing e“ tiah ahung au i achuak vurmar. Inntual i Buk cu „Pa Lo“ arel i ahei zuan hnawh i a Nam incun asam. Cu lioah cun „Pa Lo“ nih ahun zuan hnawh i a Lu tan azalh. „Pa Lo, ka Lu cu hung tan lai ci, hlan lioah ka rak thah mi na Pu i Ṭhicum ka rak lakmi ka hngawngah ka ioihmi lawng hi la“ tiah ati.

Zuhui thingbur chungah Ṭhicum cu asanh i an Khua leiah atlung. An Khua ava phakah cun an rak lam liopi asi. Tlangval rual nicun, „nang that lo pa kha, khuazeiin dah na hung chuah ve, na hawi cu Hring Ei kan thah caah puaituah in kan inuam ko hih“ tiah zeirel lo khin Pa Lo cu an hei nihsawh.

An Inn ava phan. „Ka pa, ka hran kir ding“ tiah Zuhui thingbur cu ahun pek. „That lo hran kir ka ding bal lo“ tiah a Pa nih ati. A Far upa bik ahun pek i cuticun ahun ti ve. A Nau le pathum zong nicun cuticun an ti cio i thil pek al cu“ tiah an Nau hniang nih ati i Zuhui thingbur cu ka din lai, tiah ahun ti. Zuhui siloin a Pu i Ṭhicum cu a Ṭang zawnah atla.

„Ai, zei dah asi“ tiah ahun zoh i a Pu i Ṭhicum asi.

„Ka pa, ka Pu i Ṭhicum hi zoh hmanh, ka Ṭa nih aphorh hi“ tiah ati i a Pa cu apek. A Pa cu a Tha anuam tuk.

„Hring Ei thattu ka Fapa lehlam maw athat lo an hei ti. An nu kan ti lo“ tiah a au i a Lammi vialte cu Mau tlorin ava tuklen hna. Mah hnuah cun a Pa nih Kikawng le Vok thauin Sawm atuk piak. Puai tuah le Lam kuiin Ni kua chung an cam.